Description
Monografia W kręgu romantyzmu – organy i muzyka organowa jest kontynuacją cyklu wydawniczego, realizowanego od roku 1977 przez Instytut Teorii Muzyki i Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Niniejszy tom, piętnasty z rzędu, to rezultat prac badawczych inspirowanych XV Międzynarodową Sesją Naukową Organy i muzyka organowa, która odbyła się w listopadzie 2012 r. Problematykę artykułów publikowanych w tym tomie można zamknąć w trzech grupach tematycznych, dotyczących budownictwa organowego, twórczości organowej kompozytorów romantycznych oraz problemów wykonawczych muzyki XIX wieku.
Pierwszą grupę tworzą cztery teksty: Macieja Babnisa, Anny Buczek-Merz, Mariana Dorawy i Beniamina Vogla. M. Babnis i M. Dorawa koncentrują się na dziełach wybranych organmistrzów dziewiętnastowiecznych – J. Murawskiego, twórcy do dziś zachowanych organów w kościele parafialnym we wsi Lalkowy oraz W. Sauera i instrumentach zbudowanych przez niego na terenie Ziemi Chełmińskiej. Natomiast A. Buczek-Merz rysuje panoramę budownictwa organowego w kantonie Zurych w XIX wieku, poprzedzając swoje rozważania analizą historycznych uwarunkowań budownictwa organowego na tamtym terenie, zaś Beniamin Vogel prezentuje postać wybitnego francuskiego wynalazcy Philippa de Girarda i jego dzieła (przede wszystkim nowy instrument – girardeon).
Charakter zdecydowanie analityczny ma artykuł Lecha Kucharskiego poświęcony sonatom organowym J.G. Rheinbergera; problematykę historycznych nawiązań do chorału gregoriańskiego i protestanckiego w twórczości organowej kompozytorów słowackich porusza Zuzana Zahradníková; tekst Waldemara Gawiejnowicza jest rezultatem badań źródłowych, skoncentrowanych na studiach porównawczych wielu zachowanych dokumentów, które pozwalają na poddanie krytyce dotychczasowych ustaleń odnośnie genezy i chronologii utworów organowych F. Nowowiejskiego; z kolei artykuł Beaty Kotłowskiej dotyka bardzo złożonych problemów odzwierciedlenia idei romantycznych w muzyce organowej tamtych czasów oraz zjawiska historyzmu, także w kontekście tzw. „stylu gotyckiego”.
Trzecia grupa artykułów poświęcona jest problemom wykonawczym dziewiętnastowiecznej muzyki organowej. Hanna Dys omawia problemy wykonawcze 6 Sonat op. 65 F. Mendelssohna-Bartholdy’ego, a Roman Perucki przedstawia zagadnienia związane z wykonywaniem utworów organowych czołowych twórców romantycznych oraz podaje zasady rejestracji ówczesnych organów w oparciu o pisma teoretyczne powstałe w tamtych czasach i instrukcje pochodzące od ówczesnych kompozytorów.
