Opis
Na niniejszy zbiór składają się kompozycje, w których autorka wykorzystała motywy lub melodie z chińskich pieśni, utworów instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych:
- Alamuhan (na sopran i tenor solo, chór mieszany i orkiestrę),
- Taniec młodości (na chór mieszany i orkiestrę),
- W świetle księżyca (na orkiestrę),
- Wschodzący półksiężyc (na chór żeński i orkiestrę),
- Trzy dotknięcia kwiatu śliwy (na tenor solo, chór mieszany, orkiestrę),
- Mu Guiying Takes Command of Troops (na sopran solo, chór mieszany, orkiestrę).
Wszystkie kompozycje doczekały się prawykonań jak również stały się przedmiotem analiz zamieszczonych w trzech dysertacjach doktorskich powstałych, w ramach projektów badawczych dla uczestników studiów doktoranckich.
Materiałem źródłowym do czterech pierwszych kompozycji są pieśni ludowe Ujgurów zamieszkujących tereny obszaru Xinjiang leżącego w północno-zachodniej części Chin.
Pierwsza z nich pt. Alamuhan, pierwotnie była tańcem przeznaczonym dla dwóch osób, dobrze znanym we wschodniej części Xinjiang w Prefekturze Turpan. Utwór opowiada o miłości młodego chłopaka do pięknej dziewczyny imieniem Alamuhan, który przez wiele dni podąża piechotą do swojej ukochanej, mężnie znosząc trudy podróży. Druga – Taniec młodości (o pierwotnym tytule Ptaki Ujgurów) – czerpie motywy z ujgurskiej pieśni powstałej na południu regionu Xinjiang.
Tekst mówi o przemijaniu młodości porównanym do odlotu ptaka, który nigdy nie powróci. Kolejna kompozycja opiera się na pieśni o tytule pt. W świetle księżyca i wykorzystuje tekst z chińskiej pieśni ludowej o wpływach tadżyckich, ujgurskich i rosyjskich. Ma ona charakter sentymentalny, a tekst opowiada o niespełnionej miłości silniejszej niż śmierć. Natomiast ostatnia z czterech wymienionych powyżej kompozycji Wschodzący półksiężyc, mówi o nieodwzajemnionej miłości. Pieśń zyskała popularność w regionie Kashi, w zachodniej części Xinjiang.
Kompozycje reprezentują odmienny sposób wykorzystania materiału źródłowego.
W Alamuhan melodia oryginalna jest użyta w całości, w Tańcu młodości czytelne są tylko wybrane motywy. W utworze W Świetle księżyca melodie są ukryte w wariacyjnych przekształceniach, natomiast we Wschodzącym półksiężycu wykorzystana jest jedynie pewna idea motywu będąca inspiracją do powstania tej kompozycji. W ostatnim przypadku oryginalna melodia nie jest rozpoznawalna. Wszystkie utwory łączy krótki czterodźwiękowy motyw umieszczony w wysokich rejestrach.
Trzy dotknięcia kwiatu śliwy bazuje na jednym z dziesięciu najstarszych, zachowanych do dzisiejszych czasów utworów instrumentalnych wschodniej muzyki chińskiej. Powstały ok. 1500 lat temu, początkowo był przeznaczony na flet, potem przeniesiony na tradycyjny chiński instrument o nazwie guqin. Utwór ukazuje piękno kwiatu śliwy, rozkwitającego mimo niesprzyjających warunków, będącego jednocześnie symbolem szlachetnego i nieugiętego ludzkiego charakteru.
Ostatni utwór, kantata pt. Mu Guiying Takes Command of Troops, powstała w oparciu o materiał jednej arii ze znanej opery chińskiej pod tym samym tytułem, przeznaczonej na głos solo
i instrumenty perkusyjne. Kantata jest czteroczęściową kompozycją przedstawiającą historię wojowniczki Mu Guiying, wdowy po generale z dynastii Song. Mu Guiying, na wieść o zbliżającym się zagrożeniu, przejmuje dowodzenie nad wojskami cesarza i ratuje dynastię od zguby.
Autorka ma nadzieję, że zamieszczone w niniejszym zbiorze nowe utwory wykorzystujące chiński materiał źródłowy wzbogacą dziedzictwo kulturowe obu krajów. W sposób istotny przyczynią się do popularyzacji twórczości współczesnych kompozytorów polskich oraz dołączą do literatury muzycznej wykorzystywanej podczas różnego rodzaju przedsięwzięć artystycznych.
Beata Wróblewska
Wstęp
