Description
Na płycie znajdują się następujące utwory:
- Sextuor pour piano, 2 violons, alto, violoncelle et contrebasse (ad libitum) op. 43
- Deuxième Sextuor pour piano, 2 violons, alto, violoncelle et contrebasse (ad libitum) op. 81
Wykonawcy:
- Andrzej Kacprzak, I skrzypce
- Marta Kołodziejska-Kacprzak, II skrzypce
- Dominik Urbanowicz, II skrzypce
- Krzysztof Komendarek-Tymendorf, altówka
- Adam Garnecki, wiolonczela
- Jędrzej Kacprzyk, kontrabas
- Anna Mikolon, fortepian
[…] utwory przeznaczone dla sześciu wykonawców, a w tym wypadku dla: I skrzypiec, II skrzypiec, altówki, wiolonczeli, kontrabasu i fortepianu. Realizują oni konstrukcyjne założenia czteroczęściowego cyklu sonatowego, m.in. zasadę przeciwieństwa w ramach allegra sonatowego oraz dynamiczności części skrajnych. Obecność scherza na drugim lub trzecim miejscu cyklu wskazuje na kontynuację tradycji beethovenowskiej. To samo dotyczy części wolnej. Sześcioosobowy skład zespołu daje ogromne możliwości różnych konfiguracji brzmieniowych i fakturalnych, od wykorzystania pojedynczych instrumentów, poprzez przeciwstawianie grup, aż do quasi orkiestrowego tutti. Kameralne dialogowanie, kontrapunktowanie i inne relacje między partiami instrumentalnymi tworzą bogactwo struktur brzmieniowych. Są sposobem na uzyskiwanie różnych efektów dynamicznych i kolorystycznych. Przy tym samym poziomie głośności możliwe jest uzyskiwanie różnej gęstości brzmienia i ciemnej lub jasnej barwy, w zależności od rejestru czy artykulacji.
Sextuor pour piano, 2 violons, alto, violoncelle et contrebasse (ad libitum) op. 43 został opublikowany w 1890 r. I część Allegro deciso utrzymana jest w formie allegra sonatowego z wyraźnie przeciwstawionymi sobie tematami. Rolę formotwórczą odgrywa tu rytmika. Na uwagę zasługują efektowne struktury brzmieniowe w przetworzeniu, uzyskane za pomocą kontrastu dynamiki, zmian rejestrów i różnorodnej artykulacji.
II część to Scherzo utrzymane w formie ronda, w którym pojawiają się dwa przeciwstawne tria (forma ABA1CA2). Refreny rozwijają się w tonacji G-dur, pierwsze trio w g-moll, a drugie w B-dur. W dwóch pierwszych pokazach refrenu temat podaje fortepian, w trzecim (ostatnim powtórzeniu refrenu) role się odwracają: to smyczki przewodzą. Kompozytor skonstruował również drugą wersję tego Scherza w formie całkowicie samodzielnego Septetu op. 49 na flet, obój, klarnet, waltornię, fagot, kontrabas i fortepian. III część Andante. Andante sostenuto kontrastuje z pozostałymi częściami cyklu pod względem wyrazowym. Śpiewny temat wiolonczeli w tonacji g-moll poprzedzony jest dramatycznym wstępem. Dalej faktura gęstnieje poprzez dodawanie głosów i komplikacje figur akompaniamentu oraz modulację do tonacji b-moll. Zaskakuje pojawienie się chorału w Ges-dur, po którym wraca temat w tonacji g-moll w nowym opracowaniu. Koda będąca reminiscencją chorału i tematu w tonacji G-dur przynosi uspokojenie i rozwiązanie napięć harmonicznych. Technika wariacyjna odgrywa zasadniczą rolę w kształtowaniu tej formy repryzowej.
IV część Finale. Allegro con brio charakteryzuje się dużą motorycznością. Przeciwwagą dla marszowości I tematu jest śpiewny II temat, będący głównym tworzywem przetworzenia. Całość zamyka wirtuozowska koda.
Deuxième Sextuor pour piano, 2 violons, alto, violoncelle et contrebasse (ad libitum) op. 81 opatrzony został dedykacją dla muzykologa i krytyka muzycznego Hugues’a Imbert’a. W tym składzie wykonawczym partia kontrabasu jest całkowicie samodzielna. I część Allegro energico to allegro sonatowe, w którym partia fortepianu w głównych współczynnikach formy występuje w opozycji do partii instrumentów smyczkowych, co przyczynia się do wzmocnienia energicznego charakteru tej części. W przetworzeniu pojawiają nowe pomysły fakturalne. Motywem przewodnim całej części jest ukształtowanie triolowe, wywodzące się z I tematu.
II część Andante espressivo rozpoczynają smyczki con sordino. Jest to swobodna forma repryzowa z dominującą techniką figuracyjną, utrzymana w tonacji F-dur. Całość spaja jednotaktowy monotoniczny motyw rytmiczny przewijający się przez partie wszystkich głosów instrumentalnych.
III część Scherzo. Vif et leger jest rondem w tonacji D-dur. Lekkie i filigranowe refreny przedzielone zostały dwoma triami w g-moll i H-dur. W obydwu dominuje artykulacja legato, a w partiach smyczkowych struktura akordowa i dłuższe wartości rytmiczne. Na ich tle krótkie frazy dośpiewują skrzypce. Koda zwodniczo przenosi nas na krótko do tonacji B-dur, by wirtuozowsko zakończyć scherzo w tonacji D-dur.
W IV części Finale. Allegro sostenuto uwypuklona została rola kontrabasu, który wspólnie z partią wiolonczeli i lewej ręki pianisty podaje bardzo wyrazisty I temat allegra sonatowego. Pod względem kolorystycznym całość wzbogacają liczne progresje, tremola w partiach smyczkowych czy „fanfary” zapowiadające wejście II tematu. Ilustracyjność efektów barwowych zbliża tę część do kategorii muzyki programowej.
[z bookletu płyty]
Anna Mikolon
