Opis
[…] Klawesyn obecny jest w muzyce francuskiej w utworach solowych, kameralnych oraz w dużych formach instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych. W poszczególnych kompozycjach jego rola jest bardzo różna. Najczęściej pełni funkcje instrumentu realizującego harmonię opisaną przez kompozytora w postaci głosu basowego oraz cyfr ułatwiających budowę akordów.
W osiemnastym wieku coraz częściej jednak partia klawesynu pojawia się w muzyce kameralnej jako zapis obligato. Oznacza to, że kompozytor postanowił zapisać partię instrumentu w całości, nie dając wykonawcy zbyt dużo przestrzeni do improwizacji. Jednym z bardziej znanych i niezwykle cennych zbiorów, w którym stosowany jest tego typu zapis, jest zbiór zawierający pięć koncertów Pièces de clavecin en Concerts, avec un violon ou une flute, et une viole ou un deuxième violon (Utwory na klawesyn koncertujący ze skrzypcami lub fletem oraz violą lub drugimi skrzypcami) Jeana-Philippe’a Rameau wydany w 1741 roku w Paryżu. Do takiego typu kompozycji należą także dzieła prezentowane na płycie – Sonates pour clavecin et flûte traversière op. 91 (Sonaty na klawesyn i flet op. 91) francuskiego twórcy, Josepha Bodina de Boismortiera.
[…] Boismortierowi udało się w prezentowanych kompozycjach osiągnąć równowagę pomiędzy fletem i klawesynem, która dla niektórych muzykologów jest zapowiedzią reguł stosowanych w późniejszych sonatach na instrumenty monodyczne i fortepian.
Już pierwsze zetknięcie z Sonatami pokazuje, że nie zostały one skomponowane dla amatorów, do domowego muzykowania (kompozycje o takim przeznaczeniu również przypisuje się Boismortierowi). Sonaty są wymagające dla klawesynisty zarówno pod względem technicznym, jak i wyrazowym. W partii klawesynu pojawiają się szybkie przebiegi, zróżnicowane arpeggia, bogate zdobnictwo oraz częste krzyżowanie rąk. Trudności te przypisuje się wpływom Domenica Scarlattiego i choć nie mamy pewności, czy Boismortier znał kompozycje włoskiego mistrza, we fragmentach jego Sonat można bez wątpliwości odnaleźć podobne wykorzystanie możliwości klawesynu.
Sonaty Boismortiera należy zaliczyć do grupy wartościowych kompozycji, a zapisana w nich partia klawesynu w pełni usatysfakcjonuje każdego klawesynistę, umożliwiając mu pokazanie kunsztu, wyobraźni i wrażliwości.
Biorąc pod uwagę prezentowany zbiór, określanie twórczości Boismortiera jako wykonawczo łatwej byłoby głęboko niesprawiedliwe. Stylistycznie jego dorobek bliższy jest kompozycjom synów Jana Sebastiana Bacha niż samego lipskiego kantora, pomimo że Boismortier był właściwie jego rówieśnikiem i zmarł zaledwie 5 lat po nim. Niektórzy zauważają, że Sonaty oferują jedynie lekkość, ale muszę przyznać, że utwory te czynią to niezwykle elegancko i bardzo prawdziwie.
Wygłoszone 30 lat po śmierci Josepha Bodina de Boismortiera słowa Jeana-Benjamina de La Borde’a świadczą o tym, że utwory francuskiego kompozytora popadły w zapomnienie; Autor bierze je równocześnie, w obronę, stawiając tezę o zawartych w nich wartościach: „Nawet jeśli jego twórczość została dawno zapomniana, ktokolwiek podejmie się zadania zbadania tej opuszczonej kopalni, może znaleźć wystarczającą ilość drobinek złota, by wyprodukować sztabkę”.
Odnosząc się do tych słów sprzed kilku wieków, stwierdzam, że pracując nad prezentowanymi kompozycjami odnalazłyśmy wiele złotych drobinek, które, mam nadzieję, ułożyły się w złotą sztabkę.
[z bookletu płyty]
Małgorzata Skotnicka
Wykonawcy:
Maja Miro – flet
Małgorzata Skotnicka – klawesyn
